Ayudo por medio di bijstand por wordo duna na momento cu un persona wordo confronta cu cierto circunstancianan dificil den bida. Si e salud di e persona ta permiti pa e por traha, e mester haci su maximo esfuerso pa busca un trabou prome. E yudansa di bijstand ta ser considera como uno temporal.
Ki ora por haci un peticion pa bijstand?
Ora ta trata di un peticion nobo e cliente cu acudi na Departamento di Asunto Social door di no por haya un trabou, ta pasa den e proceso di un screening y lo wordo manda di biaha DPL si ta apto pa traha y aki DPL na su turno lo intermedia pa haya un trabou. Si no logra haya trabou tin cu prueba DAS cu a wordo inscribi como buscado di trabou hunto cu un schedule cu e fechanan cu e mester presenta na DPL. Den caso cu un persona tin problema di salud y cu no por traha, e lo ricibi un carta pa hiba na su dokter y tin cu trece esaki bek pa asina por cuminsa cu e peticion.
Ken por haci un peticion pa bijstand?
Tur persona cu ta apto pa traha y cu ta varia entre e edad di 17 aña te cu edad di pensioen di behes mester acudi na DPL pa asina haya intermediacion pa un trabou. Tambe ta asina cu un persona cu no ta apto pa traha tambe por bin na remarca pa bijstand dependiendo di e entrada y grandura di famia. Ta solamente si e persona wordo declara incapacita (solamente riba conseho di e dokter apunta pa Gobierno) e lo haya un bijstand di un persona cu Limitacion y lo no tene na cuenta e entrada di e resto di famia.
Ken no ta obliga pa inscribi na DPL?
Persona menor di 17 aña.
Persona cu tin e edad di cobra pensioen di behes.
Persona cu no ta apto pa traha pa motibo di malesa (segun un declaracion di un dokter apunta pa Gobierno).
Persona cu ta atendiendo un scol den dia.
Persona cu ta tumando tratamento di rehabilitacion.
Persona na estado 6 siman prome y 6 siman despues di a duna luz.
Persona cu no ta mediabel (bemiddelbaar) e.o. adicto ambulante.
Persona cu 24/7 tin cu cuida un yiu tin cu prueba esaki cu carta di specialista di mucha.
Persona cu nacionalidad stranhero cu ta miembro di un famia, di cual un of mas persona tin derecho ariba bijstand, pero cu no tin un ‘verblijfs- en werkvergunning’ valido y cu no tin mester di un firma di doño di trabou.
Ken por bin na remarca?
Den principio pa por bin na remarca pa un bijstand, e persona lo mester ta:
Naci na Aruba, nacionalidad Hulandes y inscribi na Censo.
Si e persona no ta naci na Aruba y tin nacionalidad Hulandes, e lo mester tin minimo e ultimo tres (3) aña consecutivo biba na Aruba y inscribi na Censo (Bevolkingsregister).
Exepcion:
Un menor di edad cu pa motibo di un parto dificil e mester a nace den exterior ya cu e no por haya tratamento medico na Aruba y cu a bay cu AZV.
Un menor di edad cu a nace den exterior cu no tin tres (3) aña biba na Aruba y cu ta bibando cu un mayor di dje cu a nace na Aruba y cu tin nacionalidad Hulandes.
Un persona naci na Aruba of otro pais y cu tin un peticion introduci pa bira Hulandes (naturalisacion), tambe lo por cuminsa ricibi ayudo mientras cu su peticion ta den tramite, semper y cuando cu tin un bon bista cu su peticion lo wordo acepta. Mester trece comprobante di pago haci via Gabinete di Gobernador.
Na unda mester acudi pa haci peticion pa Bijstand?
Nos servicio ta wordo duna na nos oficina principal situa na San Nicolas Bernhardstraat 75 (ex-Centro Medico)
Na Oranjestad na Belgiëstraat 2 (Eagle)
Con pa haci peticion pa Bijstand?
Desde februari 2022 bijstand a bay completamente digital.
Tur peticion nobo pa bijstand mester bay socode online na “Loket Social” riba e website www.das.aw.
Den e formulario digital lo haya tur instruccion di kico tur e cliente mester haci y entrega.
Den caso cu e cliente no tin tur rekisito dia di haci su peticion e lo tin trinta (30) dia pa cumpli cu esaki.
Ki tipo di Bijstand tin?
Bijstand normal: AWG 450,- p/luna pa un cabes di cas, AWG 200,- p/luna pa un miembro di famia.
Bijstand pa un persona cu limitacion (handicap) AWG 947,- p/luna mester tin e edad di 16 aña t/c edad di pensioen.
Bijstand pa yiu di criansa AWG 200,- p/luna.
Ki tipo di otro yudansa ta bin acerca di e Bijstand?
Placa pa yuda cubri gasto di dieta te cu un maximo di AWG 120,- p/luna
Placa pa scol ‘schooltoelage’ pa esunnan cu ta bay scol den dia, di e edad di tres (3) aña te cu e edad di 24 aña AWG 250,- p/luna
Contribucion di mayornan (‘ouderlijke bijdrage’) te cu un maximo di AWG 120,- pa persona ta wordo paga directamente riba cuenta bancario di SKOA, scolnan publico y fundacionnan.
Placa pa cumpra articulonan pa scol AWG 220,- pa persona te cu un maximo di AWG 800,- pa famia E contribucion di mayor y e placa pa cumpra articulonan di scol ta wordo duna un bes (1x) pa aña den luna di september despues di a entrega un declaracion di scol
Den e pago di december ta paga e bonus di Pasco (‘Kerstbonus’) ekivalente na e suma cu e cliente ta ricibi na bijstand normal of bijstand pa yiunan di criansa (den otro palabra 2x)
Cu excepcion di esunnan cu limitacion (handicap).
E persona cu ta ricibi placa di handicap ta haya un suma di AWG 120,-
Pa clientenan di Adopt an Addict/Hogares Crea na Sto Domingo tin un otro suma di bijstand regla pa nan, cu ta e suma di AWG 360,- ($200,- ) di cual;
$ 100,- pa Hogares Crea
$ 35,- pa gastonan di higiena personal
$ 20,- pa gastonan di seguro di malesa
$ 45,- pa gastonan di viahe y gastonan imprevisto y nan no ta haya bonus.
Con ta yega na e suma di placa total cu e famia tin derecho riba dje?
E suma total ta depende di e grandura y entrada di famia.
Den prome instancia ta calcula cuanto placa e famia tin derecho riba dje y despues ta desconta loke e famia tin como entrada conforme e categoria di entrada.
Bou di entrada nos kiermen salario di trabou of side-job, huur, pensioen alimentacion etc.
Un famia no por bin na remarca pa mas cu e salario minimo (AWG 1893,40).
Nota: Un persona of famia por tin placa di spaar, pero conforme e ley un persona independiente por tin un suma di AWG 5000,- gespaar. Den caso di un famia, e cabes di cas por tin un suma di AWG 5000,- y pa cada miembro di famia un suma di AWG 1000,-.
Kico ta e deber di e cliente?
E deber di e cliente ta pa avisa Departamento di Asunto Social, seccion di bijstand, inmediatamente na ora di cualkier cambio. Cu cambio nos kiermen: entrada di famia, grandura di famia, cambio di adres, ora di bay den exterior, ora di divorcio, ora cu un miembro di famia wordo deteni, etc.
Nota: Den caso cu no pone e seccion di bijstand na altura cu a bin un cambio, lo por tin consecuencia cu e persona of famia lo cobra placa di mas y lo manda cobra tur placa cu e persona of famia no tabata tin derecho riba dje.
Con e pago ta tuma luga?
E pago ta tuma lugar un bes pa luna na Postkantoor di Oranjestad, Sta. Cruz y San Nicolas. Na MFA Noord, Paradera y Savaneta.
Riba diamars ta pa solamente e clientenan cu ta blokia y pa e trahado social di PAAZ y SPD. Loke ta trata:
Adopt an Addict,
Fundacion pa Maneho di Adictonan Arubano,
Clientenan di Biba Bao Guia,
Bethesda y Centro di Cuido y clientenan cu ta ricibi un ‘gehandicapten-en pleegkinduitkering’ nan placa ta bay directamente riba nan cuenta bancario.
Ken ta tuma decision?
Director(a) di nos Departamento di Asunto Social ta esun cu ta tuma decision den nomber di Minister.
E por delega esaki na un otro persona manera e ta awor aki.
Si no ta di acuerdo cu e decision?
Si un persona no ta di acuerdo cu e decision:
E por entrega un keho na Departamento di Asunto Social cu un copia pa e Secretariado di e ‘Bezwaaradviescommissie’ LAR, cu ta situa na J.G. Emanstraat 67 (ex-Watertoren).
E keho mester ta entrega dentro di seis (6) siman for di e fecha cu tin riba e carta di notificacion. Den principio tin un comision di keho interno cu lo evalua e caso prome cu e bay LAR.
Despues e comision di LAR lo tene un audiencia cu e partidonan y pa asina por traha un conseho pa Minister por tuma un decision.
Despues di esaki ainda e cliente tin derecho pa apela su caso na Corte di Promer Instancia.
Unda por haya formulario pa entrega keho?
Por haya un formulario pa entrega keho na oficina di Departamento di Asunto Social.
Na nos oficina principal situa na Caya Mario E. Harms 11 (ex-Lagoenweg).
Na nos oficina na San Nicolas situa na Berhardstraat 75 (ex-Centro Medico)
Pa mas informacion por pasa na nos oficina principal situa na Caya Mario E. Harms 11 of por yama na telefon 528-1100, seccion di bijstand.
Bezwaar Bijstand
Ayudo pa cubri un parti di e gastonan di entiero
Tin un areglo pa yuda un famia cubri un parti di e gastonan di entiero. Den principio e intencion no ta pa gobierno paga e gastonan di entiero, pero mas bon yuda cu un parti.
Ken por bin na remarca?
Tur persona cu ta inscribi y biba na Aruba.
E entiero mester tuma luga na Aruba.
Ta bin na remarca despues cu a haci un calculacion conforme un raport social financiero.
Ken por haci peticion?
Un famia di e difunto – nabestaande* mester haci e peticion.
*Nabestaande ta e ser keri cu e difunto ta laga atras den promer grado (eerste graad)
E casa y yiu(nan) ta e prome nabestaande.
Den caso cu no tin casa of yiu(nan), e ora ey ta e mayornan mester haci e peticion. Si resulta cu no tin casa, yiu(nan) of mayor, e ora ey e unico cu por haci e peticion ta e Funeraria cu tin e entiero bou di su encargo
Con pa haci peticion?
E famia/funeraria tin derecho pa entrega un peticion den un termino di dos (2) luna despues cu e defunto a fayece.
Lo mester trece cierto rekisito pa por procesa e peticion. E ta varia di caso pa caso.
Rapport financiero
Pa por calcula ken por bin na remarca, ta traha un raport financiero unda cu tin tur e informacion di e nabestaande y eventualmente nan casa.
Tambe ta asina cu tin un tabel unda cu ta describi cuanto cada nabestaande tin derecho riba dje y na final ta calcula cuanto ta e suma cu Gobierno lo yuda cu e gastonan di entiero.
Cuanto gobierno por juda cune?
Gobierno ta yuda te cu un maximo di AWG 4000,-.
E por ta menos, pero esaki ta e maximo.
Pago di yudansa
Despues cu a calcula cuanto e famia ta bin na remarca pe, ta manda un carta di notificacion pa e famia di e decision. E funeraria tambe lo ricibi un carta di notificacion unda cu ta pone na altura di e decision di Gobierno. Cu e carta aki e funeraria ta traha un declaracion pa asina manda pidi Departamento di Finansas paga e gasto di entiero cu a keda dicidi. Normalmente e funeraria ta manda declara e gastonan di entiero ora cu e tin un par di caso. E famia mes no ta haya placa, pero esaki ta wordo paga directamente na e funeraria pa medio di deposita e suma declara riba nan cuenta. Mester menciona cu esaki ta dura basta prome cu e funeraria haya su placa.
Actualmente nos ta duna e servicio pa traha declaracion pa varios instancia. Entre otro pa Optica pa asina e cliente di bijstand por bin na remarca pa haya un yudansa pa e gastonan di bril.